Historia
Murowana obronno – mieszkalna siedziba Caherkinmonwee zbudowana została w XV wieku z fundacji rodu Burke, najbogatszych i najbardziej wpływowych feudałów w regionie. W 1574 roku wieża znajdować się miała w posiadaniu Mylera Henry Burke’a. Prawdopodbnie w rękach Burke’ów przetrwała okres walk irlandzkich katolików z angielskimi protestantami w połowie XVII wieku. W 1671 roku mogła zostać poddana remontowi, taką bowiem datę wyryto na jednym z jej kamieni. W XVIII lub XIX stuleciu została porzucona i popadła w ruinę, z której została podźwignięta w latach 90-tych XX wieku przez Petera Hayes’a.
Architektura
Okazała wieża mieszkalna Caherkinmonwee zbudowana została na rzucie czworoboku wielkości 10,4 x 9 metrów, na stosunkowo płaskim terenie po północnej stronie niewielkiej rzeki Dunkellin. Jak w większości późnośredniowiecznych budowli wieżowych na terenie Irlandii, jej podstawa ujęta została masywnym murem o pochyłych ku wnętrzu zewnętrznych elewacjach. Ściany wzniesiono z łamanego kamienia, ale narożniki wzmocniono dokładnie opracowanymi ciosami. Z ciosów wykonane zostały również detale architektoniczne budynku, takie jak ostrosłupowe wsporniki podtrzymujące cztery narożne bartyzany z machikułami. Machikułowy wykusz nadwieszony został też na przedpiersiu wieży pośrodku ściany wschodniej, gdzie zabezpieczał wejście do budynku.
Otwory okienne i strzeleckie w elewacjach wieży porozmieszczane zostały w większości nieregularnie, w typowy dla średniowiecznych budowli sposób, choć na niższych kondygnacjach oraz w miejscu klatki schodowej kilka przepruto w osiach. Pierwotnie większość okien była bardzo wąska, rozglifiona do wnętrza, z zamknięciami o formie popularnych w okresie późnego gotyku oślich grzbietów. Na dwóch najwyższych piętrach okna pierwotnie zapewne były nieco szersze, przypuszczalnie wielodzielne i również zamknięte oślimi grzbietami. Portal wejściowy umieszczono na poziomie gruntu pośrodku ściany wschodniej. Nie posiadał otworu na rygiel, musiał więc być zamykany żelazną kratą blokowaną łańcuchem.
Wnętrze wieży podzielone zostało na pięć kondygnacji, a te rozdzielono do poziomu trzeciej kondygnacji na część wschodnią z komorami w grubości masywnego muru i większymi pomieszczeniami w części zachodniej. Przez część wschodnią poprowadzony również został korytarzowy przedsionek, połączony od północy z ciasnym pomieszczeniem dla odźwiernego lub strażnika oraz z klatką schodową po przeciwnej stronie. Proste w przyziemiu schody, wyżej uzyskały formę spiralną. Nad przedsionkiem komory w grubości muru utworzono na dwóch kondygnacjach, podczas gdy czwarta i piąta kondygnacja mieściły już na całej przestrzeni wieży pojedyncze duże komnaty. Pomieszczenia te miały najlepsze oświetlenie i ogrzewanie, pełniły więc funkcje mieszkalne. Trzecia kondygnacja przykryta została sklepieniem.
Stan obecny
Wieża pod koniec XX wieku i w początkach XXI stulecia została odrestaurowana z inicjatywy prywatnego właściciela. Między innymi zrekonstruowane zostały blanki przedpiersia, odtworzono ubytki w narożnych bartyzanach oraz odbudowano poddasze. Od strony zewnętrzne budowla w większości zachowała pierwotną formę, jedynie okna najwyższych kondygnacji zostały przekształcone w XVII wieku. Wnętrza nie są udostępnione dla zwiedzających, ale istnieje możliwość odpłatnego wynajęcia pokojów.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Salter M., The castles of Connacht, Malvern 2004.