Historia
Wieża Cahererillan zbudowana została w późnym okresie średniowiecza, prawdopodobnie z fundacji rodów O’Heyne lub O’Shaughnessy, jednych z najbardziej wpływowych rodzin w regionie. We wczesnym okresie nowożytnym własność wieży mogła się często zmieniać pomiędzy oboma rodzinami, ze względu na liczne perturbacje polityczne i wojskowe. Funkcje rezydencjonalne pełniła prawdopodobnie do drugiej połowy XVIII wieku, kiedy to ze względu na nie spełnianie standardów mieszkalnych, podobnie jak wiele innych budowli tego typu, została porzucona i popadła w ruinę.
Architektura
Wieża zbudowana została na płaskim terenie po południowej stronie zatoki Galway, pierwotnie być może pokrytym podmokłymi i bagiennymi torfowiskami. Wzniesiono ją na planie czworoboku zbliżonego do kwadratu o wymiarach 8,6 x 8 metrów, nie była to więc budowla duża, ale z bryłą o smukłych proporcjach i ze stosunkowo skomplikowanym układem wnętrza, wyraźnie podzielonym na dwie części. Węższa, wschodnia część czołowa o szerokości 3,6 metra prawdopodobnie zbudowana została wcześniej. Pełniła funkcję komunikacyjną i obronną, chroniącą wejście do budynku i niejako zabezpieczającą pomieszczenia mieszkalne w większej części zachodniej. Całość zwieńczona była przedpiersiem i chodnikiem straży, otaczającym przykryte dwuspadowym dachem poddasze. W narożnikach znajdowały się czworoboczne bartyzany.
Wnętrze wieży podzielone było na pięć kondygnacji. Spośród nich w głównej, zachodniej części sklepieniami kolebkowymi przykryta została druga i czwarta kondygnacja, natomiast pozostałe zwieńczono płaskimi stropami belkowymi. Sklepienie posiadało także przyziemie i czwarta kondygnacja w mniejszej części wschodniej. Piąta, najwyższa kondygnacja wieży była jednoprzestrzenna, bez podziału na część wschodnią i zachodnią. Wszystkie kondygnacje łączyła spiralna klatka schodowa osadzona w narożniku południowo – wschodnim, która stanowiła zarazem łącznik między wschodnią i zachodnią częścią wieży. Dzięki temu ewentualne zajęcie jednej z części wieży przez napastników, nie oznaczało jednoczesnego upadku drugiej. Ponadto solidna ściana działowa między wschodnią i zachodnią częścią wieży mogła mieć znaczenie na wypadek pożaru.
Wejście do wieży umieszczono na poziomie gruntu pośrodku ściany wschodniej, gdzie było flankowane otworem strzeleckim przeprutym pod skosem z korytarza łączącego przedsionek z klatką schodową, a także zabezpieczone wykuszem machikułowym z najwyżej kondygnacji. Przedsionek na wprost prowadził do głównego pomieszczenia przyziemia wieży, na północy łączył się z małą, nieoświetloną komorą odźwiernego, a na południu ze wspomnianymi schodami. Główne pomieszczenie przyziemia doświetlała tylko jedna rozglifiona do wnętrza szczelina w ścianie zachodniej, musiało więc pełnić ono funkcję spiżarni. Podobnie jako skład musiała być wykorzystywana ciemna, podsklepiona przestrzeń drugiej kondygnacji. Wyższe pomieszczenia w zachodniej części pełniły funkcje mieszkalne. Były ogrzewane i miały zapewniony dostęp do latryn. Ponadto w murze sklepienia, między dwoma najwyższymi kondygnacjami, ukryte było małe pomieszczenie przypominające skrytkę lub mały skarbiec. Było ono dostępne poprzez właz we wnęce okiennej najwyższej kondygnacji.
Stan obecny
Cahererillan jest dziś mało znaną, leżącą w rzadko uczęszczanym regionie późnośredniowieczną wieżą, zachowaną prawie w pełnej wysokości. W całości przetrwały jej mury obwodowe oraz jedna ze ścian szczytowych poddasza. Wnętrze częściowo utraciło podział na kondygnacje za sprawą zawalenia stropów i górnego sklepienia w zachodniej części wieży. Przetrwały liczne późnogotyckie otwory okienne, choć wiele z nich jest niewidocznych z powodu gęstego bluszczu porastającego zewnętrzne elewacje. W przyziemiu widoczny jest portal wejściowy do przedsionka, ale zwiedzanie leżącej na prywatnym terenie wieży może być utrudnione.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Salter M., The castles of Connacht, Malvern 2004.
Sherlock R., Cross-Cultural Occurrences of Mutations in Tower House Architecture: Evidence for Cultural Homogeneity in Late Medieval Ireland?, „The Journal of Irish Archaeology”, Vol. 15/2006.
Sherlock R., The evolution of the Irish tower-house as a domestic space, „Proceedings of the Royal Irish Academy: Archaeology, Culture, History, Literature”, Vol. 111C/2011.