Historia
Wieża w Beagh zbudowana została w późnych latach XV wieku lub w początkach XVI stulecia. Jej fundator nie został odnotowany w przekazach pisemnych, ale mogli to być przedstawiciele miejscowych klanów Ui Rosa lub Ui Beagha, odnotowani w 1420 roku. W 1570 roku Beagh znajdowało się w posiadaniu Thomasa FitzGeralda o tytularnej godności rycerza Glin (ang. Knight of Glin). W 1578 roku wieża przeszła na własność Williama Drury, lorda prezydenta prowincji Munster, jednego z najważniejszych angielskich urzędników w regionie od czasów elżbietańskich. Następnie w ostatnich latach XVI wieku i w pierwszej ćwierci XVII wieku jeszcze kilkukrotnie zmieniała właścicieli, aż w 1629 roku zakupił ją Richard Boyle, earl Cork. W 1657 roku, w okresie walk irlandzkich katolików z angielskimi protestantami, Beagh stało się własnością generała Hardressa Wallera. Wieża funkcje mieszkalne prawdopodobnie utraciła najdalej w XVIII stuleciu.
Architektura
Wieża zbudowana została tuż nad skalistą skarpą o parometrowej wysokości, opadającą ku plaży południowego brzegu estuarium rzeki Shannon. Założona została na planie krótkiego prostokąta o długości 10,4 metrów i szerokości 8,2 metra. Posiadała więc co najwyżej średniej wielkości rozmiary, tym bardziej iż część cokołowa z pochyłymi zewnętrznymi elewacjami, sięgająca sklepienia przyziemia, miała znacznie grubsze mury niż wyższe kondygnacje, gdzie ściany były już wyprowadzone w pionie, przy znacznym spadku ich grubości. Mury wieży zbudowano z płaskiego, łupanego kamienia, jedynie narożniki wzmocniono dużymi ciosami.
Zewnętrzne elewacje budowli były surowe, podobnie jak w większości późnośredniowiecznych irlandzkich wież mieszkalnych pozbawione zdobień, charakteryzujące się małymi i nielicznymi otworami, głównie o formie szczelin. Szersze okna posiadały wyłącznie piętra, gdzie utworzono otwory z nietypowymi schodkowymi archiwoltami. Najwyższe piętro było najlepiej oświetlone oknami dwudzielnymi. Wejście umieszczono na poziomie gruntu w ścianie wschodniej. Zwieńczenie wieży przypuszczalnie miało formę przedpiersia, być może z blankami, kryjącego dookolny, niezadaszony chodnik straży w koronie muru.
Wnętrze wieży podzielono na cztery kondygnacje, skomunikowane spiralną klatką schodową w grubości muru narożnika południowo – wschodniego. Dostępna była ona tradycyjnie z przedsionka za wejściem, przy czym po jej przeciwnej stronie nie utworzono komory ani wnęki dla strażnika. Główne pomieszczenie przyziemia było słabo oświetlone, przykryte sklepieniem kolebkowym. Musiało pełnić rolę gospodarczą. Na pierwszym piętrze znajdowała się już latryna w narożniku północno – wschodnim i kominek w ścianie południowej. Drewniany strop oddzielał tą kondygnację mieszkalną od drugiego, przykrytego kolebką piętra. Również trzecie, najwyższe piętro było podsklepione. Znajdowała się tam najobszerniejsza komnata mieszkalna.
Stan obecny
Wieża zachowała do czasów współczesnych mury obwodowe prawie w pełnej wysokości, ale z uszkodzoną najwyższą kondygnacją i bez przedpiersia. Zawaleniu uległy zwłaszcza dwa wschodnie narożniki czwartej kondygnacji, znaczne wyrwy widoczne są również w miejscach niektórych otworów okiennych, a ciosy z narożników, zwłaszcza po stronie wschodniej, zostały na przestrzeni wieków zrabowane. Wieża jest własnością prywatną, dlatego potrzebna jest zgoda na wejście do jej wnętrza i na sąsiedni dziedziniec. Dziedziniec ten otacza mur i zrujnowane zabudowania, zapewne o nowożytnej proweniencji.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Salter M., The castles of North Munster, Malvern 2004.
Westropp T.J., The Ancient Castles of the County of Limerick (Central and South-Eastern Baronies), „Proceedings of the Royal Irish Academy: Archaeology, Culture, History, Literature”, Vol. 26, 1906/1907.