Historia
Wieża mieszkalna w Barrettstown zbudowana została około drugiej ćwierci XVI wieku. Stanowiła własność rodu O’Kearne, po raz pierwszy potwierdzoną w źródłach pisanych w latach 1590-1591, choć początki osady, sądząc po nazwie, musiały być związane z rodem Barrett. Prawdopodbnie wraz z okolicznymi majątkami ziemskimi wieża uległa konfiskacie, a może nawet zniszczeniu, w trakcie walk irlandzkich katolików z angielskimi protestantami w latach 40-tych i 50-tych XVII wieku.
Architektura
Wieża w planie uzyskała kształt prostokąta długości 9,8 metrów i szerokości 7,8 metrów, z dłuższymi ścianami mniej więcej na osi północ – południe. Mury tradycyjnie najmasywniejsze utworzono w przyziemiu, gdzie zewnętrzne elewacje w typowy dla anglo-normańskiego budownictwa sposób pochylono na podobieństwo przypór, a dopiero od poziomu drugiej kondygnacji, gdzie grubość ścian została zmniejszona, poprowadzono pionowo. Zwieńczenie wieży przypuszczalnie było podobne do innych budowli tego typu w regionie, a więc miała blankowane przedpiersie chroniące dookolny, niezadaszony chodnik straży.
Mury wieży porozdzielane zostały niesymetrycznie rozmieszczonymi otworami strzeleckimi i okiennymi. Okna były bardzo wąskie, przeważnie szczelinowe, zamykane prosto i łukami w tak zwane ośle grzbiety. Otwory strzeleckie podobnie jak okna rozglifiono do wnętrza i osadzono we wnękach. Charakterystycznym dla Irlandii sposobem niektóre z nich przepruto w samych narożnikach, celem pokrycia ostrzałem jak największej przestrzeni przedpola wieży. Otwór wejściowy w postaci ostrołucznego portalu umieszczono w przyziemiu, w krótszej ścianie północnej. Jego ochronę zapewniał przebity pod skosem otwór strzelecki, dostępny z przedsionka w grubości muru.
Wnętrze wieży podzielone zostało na każdej kondygnacji na główne pomieszczenia wypełniające środkową i północną część budynku oraz na wąskie komory zajmujące najgrubszy południowy mur. Ponadto w narożniku południowo – zachodnim znajdowała się spiralna klatka schodowa łącząca wszystkie kondygnacje, w przyziemiu połączona z korytarzowym przedsionkiem, dość rozbudowanym, gdyż dwukrotnie zakręcającym przed osiągnięciem głównego pomieszczenia. Komory w grubości muru południowego prawdopodobnie pełniły funkcje obronne, ich otwory skierowane były bowiem w przedpole przed wejściem do wieży, ale część z nich na piętrach mogła też służyć celom mieszkalnym, przykładowo jako nieogrzewane sypialnie.
Główne pomieszczenia wież mieszkalnych w przyziemiu zwyczajowo pełniły funkcję spiżarni i składu, ale Barrettstown wyróżniało się na parterze kominkiem. Pomieszczenie to, doświetlane jedynie trzema otworami szczelinowymi, mogło służyć za kuchnię. Jako kuchnia lub pomocnicza komnata mieszkalna służyć mogło również pomieszczenie drugiej kondygnacji, wyposażone w kominek w ścianie wschodniej. Najważniejszym piętrem musiała być trzecia kondygnacja, przykryta sklepieniem kolebkowym, wyposażona w kominek w ścianie wschodniej oraz w dwie korytarzowe komory w grubości muru północnego, obie dostępne z wnęk okiennych (północnej i zachodniej). Jedna z nich mieściła latrynę. Nad sklepieniem trzeciej kondygnacji znajdowała się kolejna komnata mieszkalna, z wnętrzem oświetlanym oknami dwudzielnymi.
Stan obecny
Wieża w Barrettstown należy do mniej znanych późnośredniowiecznych budowli hrabstwa Tipperary, pomimo iż zachowała się w relatywnie dobrym stanie. Jej mury obwodowe mają wyrwy w miejscu kilku otworów okiennych i zdegradowane przedpiersie, ale sięgają prawie pełnej wysokości. Zachował się portal wejściowy, większość z otworów okiennych i strzeleckich. Wewnątrz przetrwało sklepienie trzeciej kondygnacji, kominki oraz komory w grubości murów. Zabytek znajduje się z dala od drogi publicznej, na terenie prywatnym.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Cairns C., The tower houses of county Tipperary, Dublin 1984.
Salter M., The castles of North Munster, Malvern 2004.