Ballymore – wieża mieszkalna

Historia

   Wieża mieszkalna w Ballymore zbudowana została w drugiej połowie XVI wieku. Jej fundatorem miał być niejaki John Lawrence, który w posiadanie miejscowych dóbr wszedł po małżeństwie w 1585 roku z dziedziczką klanu O’Madden. Wkrótce po ukończeniu prac budowlanych wieża miała zostać spustoszona w trakcie walk irlandzko – angielskich i naprawiona przez syna Johna, Waltera Lawrence. W 1641 Ballymore zostało skonfiskowane rodzinie Lawrence, w związku z popieraniem przez nich sprawy katolickich rojalistów. Nowym właścicielem został sir Thomas Newcomen, następnie rodzina Cusack, a na początku XVIII wieku John Eyre of Eyrecourt. Jego potomkowie nie mieszkali w Ballymore, lecz oddawali wieżę w dzierżawę. W XIX stuleciu posiadała ją rodzina Seymour, która w 1815 roku przebudowała wieżę oraz dostawiła do niej nowożytny dom.

Architektura

   Wieża zbudowana została na planie prostokąta, mieszczącego wewnątrz murów obwodowych pięć kondygnacji. Jej elewacje pierwotnie przeprute były niewielką ilością otworów okiennych o niedużych rozmiarach i niesymetrycznym rozmieszczeniu. Obronę zapewniał wykusz nadwieszony na poziomie trzeciej kondygnacji w narożniku południowo – zachodnim. Przypuszczalnie kolejny podobny wykusz znajdował się po przeciwnej północno – wschodniej stronie. Zbudowano je w ten sposób, iż każdy nachodził na fragment dwóch ścian. Ponadto wieża posiadała dwie narożne czworoboczne bartyzany, osadzone po stronie północno – zachodniej i południowo – wschodniej, a więc w narożnikach gdzie nie było wykuszy. Osadzono je na konsolach tuż poniżej gzymsu przedpiersia wieńczącego mury obwodowe. Wejście do wieży znajdowało się na wschodzie, na poziomie gruntu. Jego ochronę zapewniał kolejny wykusz, umieszczony na przedpiersiu pośrodku elewacji wschodniej.

Stan obecny

   Wieża do czasów współczesnych zachowała się w całości, ale obecnie z dwóch stron przysłaniają ją nowożytne zabudowania z XIX wieku, dostawione od północy i wschodu. Wnętrze wieży prawdopodobnie zostało przekształcone, ponadto nie jest ono dostępne dla zwiedzających. Ballymore jako własność prywatna wciąż pełni funkcje mieszkalne. Z zewnątrz dojrzeć można narożne wykusze i bartyzany. Większość otworów okiennych została przekształcona w późniejszych czasach. Efektem nowożytnych prac remontowych zapewne są również blanki przedpiersia.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Salter M., The castles of Connacht, Malvern 2004.