Historia
W latach 20-tych XIII wieku w Ballyleague (gael. Átha Liac) funkcjonować miał anglo-normański zamek, czy też rycerski gródek motte, usytuowany przy przeprawie przez rzekę Shannon, na szlaku między Cruachain a Meath. Pierwszą, najwyraźniej nieudaną próbę jego budowy miał podjąć w 1221 roku Walter de Lacy. W 1227 roku w źródłach pisanych odnotowano, że budowę zamku przeprowadził Geoffrey de Mareys, lecz już w 1271 roku został on zniszczony przez Hugh O’Connora. Kolejną siedzibę mieszkalno – obronną, tym razem w formie murowanej wieży, wzniesiono w Ballyleague pod koniec średniowiecza, prawdopodobnie w pierwszej połowie XVI wieku. Do jej zniszczenia i porzucenia dojść mogło w trakcie walk irlandzko – angielskich z połowy XVII wieku.
Architektura
Późnośredniowieczna wieża mieszkalna zbudowana została na zachodnim brzegu rzeki Shannon, w pobliżu przeprawy i u ujścia do Lough Ree. Wzniesiona została z kamienia łamanego, opracowanego od strony lica, przy użyciu większych kwadr do wzmocnienia narożników. Uzyskała w planie kształt prostokąta o długości 12 metrów i szerokości 8,2 metra, z dłuższymi bokami usytuowanymi mniej więcej na osi północ – południe. Dodatkowo przy narożniku południowo – wschodnim mógł się znajdować ryzalit lub wieżyczka mieszcząca klatkę schodową.
Wnętrze wieży podzielono na co najmniej trzy kondygnacje, każdą zajmowaną przez jedno duże pomieszczenie. Dwie pierwsze kondygnacje rozdzielone były drewnianym stropem, trzecią przykrywało sklepienie. Co nietypowe wszystkie, włącznie z przyziemiem, ogrzewane były kominkami osadzonymi w ścianie wschodniej. Oświetlenie zapewniały szczelinowe, rozglifione do wnętrza otwory o zaokrąglonych zwieńczeniach, z których część posiadała w dolnej części poszerzenia dla ręcznej broni palnej. Wyższe kondygnacje mogły posiadać też większe okna o nieznanej formie.
Stan obecny
Wieża mieszkalna zachowała niezadaszone mury obwodowe do poziomu trzeciej kondygnacji. Są one dziś gęsto zarośnięte dziką roślinnością, z licznymi wyrwami w miejscach otworów okiennych i strzeleckich oraz z ubytkami w narożnikach. Zamek XIII-wieczny nie zachował się, nie odnaleziono nawet miejsca w którym był usytuowany.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Lynn C.J., Some 13th-Century Castle Sites in the West of Ireland: Note on a Preliminary Reconnaissance, „Journal of the Galway Archaeological and Historical Society”, Vol. 40, 1985/1986.
Salter M., The castles of Connacht, Malvern 2004.