Historia
Ballykeerogemore założone zostało przez anglo-normański ród Sutton, potomków Rogera de Sutton, przybyłego do Irlandii z Robertem FitzStephenem w drugiej połowie XII wieku. Murowany zamek zbudowany został przez nich pod koniec XV wieku lub w XVI stuleciu. W XVII wieku był powiększany o wczesnonowożytne zabudowania mieszkalne. W 1641 roku William Sutton z Ballykeerogemore przyłączył się do katolickiego buntu przeciwko rządom angielskich protestantów, co zapewne przypłacił konfiskatą mienia po upadu powstania.
Architektura
Zamek był niewielkim założeniem na rzucie krótkiego prostokąta, wyznaczonego przez obwód muru obronnego otaczającego dziedziniec o wymiarach około 22 x 28 metrów. Dwa z narożników wzmacniane były przez wieże. Po stronie północno – zachodniej znajdowała się wieża czworoboczna, prawie w całości wysunięta przed obwód obronny, natomiast po stronie południowo – wschodniej wieża cylindryczna. Najstarsze zabudowania mieszkalne na dziedzińcu musiały być przystawione do kurtyn muru obronnego. Jeden z budynków wtórnie dobudowano w połowie zachodniego odcinka, w ten sposób, iż jego ściana szczytowa z kominem została wysunięta lekkim ryzalitem przed mur obronny. Kolejny budynek znajdować się mógł w południowej części dziedzińca.
Wieża czworoboczna uzyskała w planie 6 metrów długości i 5 metrów szerokości. Jej wnętrze podzielone zostało na trzy kondygnacje, rozdzielone drewnianymi stropami i doświetlone aż szesnastoma szczelinowymi otworami strzeleckimi. Powyżej umieszczono wydatne przedpiersie, w dolnej części przeprute rzędem niewielkich czworobocznych otworów. Mogły one służyć do odprowadzania wody deszczowej lub do montowania drewnianego ganku hurdycji. Pierwsze piętro wieży było dostępne z chodnika straży przyległych kurtyn.
Cylindryczna wieża południowo – wschodnia posiadała średnicę zaledwie 6,3 metra. Jej smukła, wysoka bryła pełniła więc raczej rolę strażniczo – obserwacyjną, niż obronną. Z pewnością nie była wykorzystywana do celów mieszkalnych, choć dwie z jej kondygnacji były podsklepione. Podobnie jak w wieży czworobocznej jej zwieńczenie stanowiło przedpiersie, prawdopodobnie z krenelażem, a mury przeprute były prostokątnymi otworami szczelinowymi. Wnętrze dzieliło się na cztery kondygnacje, połączone schodami w grubości muru. Okrągła wieża z Ballykeerogemore zapewne przypominała podobną konstrukcję z zamku Fethard, również będącego własnością rodu Sutton.
Stan obecny
Do czasów współczesnych zachowała się czworoboczna wieża północno – zachodnia oraz fragmenty muru obronnego w zachodniej i północno – wschodniej części dawnego dziedzińca, sięgające do około 4 metrów wysokości. Niestety wieża cylindryczna uległa zawaleniu w latach 70-tych XX wieku i obecnie została z niej jedynie dolna partia. Większą część dziedzińca zajmuje nowożytny budynek współczesnego gospodarstwa rolnego.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Colfer B., Wexford castles. Landscape, context and settlement, Cork 2013.
Salter M., The castles of Leinster, Malvern 2004.