Historia
Dobra Ballyegnybeg odnotowane zostały w źródłach pisanych w 1452 roku jako własność earlów Desmond oddawana w dzierżawę lennikom. Wieża mieszkalna na ich terenie wzniesiona mogła zostać w pierwszej połowie XVI wieku. W 1583 roku dzierżył ją niejaki Peter Wall, który w tym samym roku utracił majątek na skutek konfiskaty za udział w antyangielskim buncie. W 1587 roku właścicielem wieży był już niejaki William Stephenson, następnie miejscowe dobra do połowy XVII wieku kilkukrotnie zmieniały posiadaczy (w 1598 roku był to niejaki Francis Trenchard, w 1612 roku Francis Berkeley, w 1655 roku John Hurley). Wieża przypuszczalnie porzucona została w drugiej połowie XVII stulecia lub najpóźniej w XVIII wieku.
Architektura
Dłuższe ściany prostokątnej w planie wieży Ballyegnybeg usytuowane zostały z grubsza na osi wschód – zachód. Miały one długość około 10,8 metrów, podczas gdy długość krótszych ścian wyniosła 8,8 metrów. Cechą charakterystyczną wieży była okazała część cokołowa, sięgająca pierwszego piętra, o typowych dla budowli anglo-normańskich pochyłych zewnętrznych elewacjach. Pierwotnie wieża posiadała co najmniej trzy kondygnacje wysokości. Zwieńczona mogła być podobnie jak inne konstrukcje tego typu chodnikiem straży ukrytym za przedpiersiem.
Mury wieży przeprute były nieregularnie rozmieszczonymi otworami szczelinowymi. Najwęższe z nich były rozglifione do wnętrza i bez ościeży. Niektóre wyjątkowo rozglifiono również po stronie zewnętrznej. Zapewniały niewielką ilość światła, ale zapewne mogły być wykorzystywane w celach obronnych. Nieco większe prostokątne otwory okienne z wąskimi prześwitami umieszczono na pietrze. Otrzymały one już profilowane ościeża wykonane z kamiennych ciosów. Być może największe i najbardziej dekoracyjne formy miały okna na najwyższych piętrach.
Ostrołuczny otwór wejściowy do wieży umieszczono na poziomie gruntu w zachodniej części ściany północnej, pomiędzy nietypowymi dwoma płaskimi przyporami. Prowadził on do przedsionka w grubości muru, połączonego z głównym pomieszczeniem przyziemia i z korytarzem w grubości muru zapewniającą dostęp do otworu strzeleckiego oraz do schodów wiodących na górne kondygnacje. Przyziemie było przykryte stropem i słabo oświetlone dwoma szczelinami, pełniło więc funkcje gospodarcze. Cechy mieszkalne musiały mieć piętra, przy czym druga kondygnacja przykryta była sklepieniem.
Stan obecny
Wieża zachowała do dnia dzisiejszego pełen obwód murów, ale jedynie do wysokości około 7,5 metra. Obecnie posiada tylko dwie kondygnacje. Portal wejściowy jest widoczny, ale zamurowany, do wnętrza nie ma więc możliwości się dostać. Na obu kondygnacjach przetrwały liczne szczelinowe otwory okienne i strzeleckie. Z zewnątrz zabytek jest ogólnodostępny, lecz leży pośród łąk na prywatnym terenie, z dala od dróg.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Donnelly C.J., A Typological Study of the Tower Houses of County Limerick, „The Journal of the Royal Society of Antiquaries of Ireland”, 129/1999.
Salter M., The castles of North Munster, Malvern 2004.
Westropp T.J., The Ancient Castles of the County of Limerick (Western Baronies), „Proceedings of the Royal Irish Academy: Archaeology, Culture, History, Literature”, Vol. 26, 1906/1907.