Historia
Pierwszy zamek w Ballinasloe zbudowany został w 1124 roku przez Turlougha O’Connora, jako jeden z nielicznych powstałych z inicjatywy Irlandczyków przed podbojem anglo-normańskim z drugiej połowy XII wieku (według źródeł pisanych irlandzkie zamki powstały też w Galway, Collooney, Athlone, Cuileanntrach, Tuam, Ferns). Określony został zarówno terminem „caistél”, jak i „dún”, a więc pojęciami odnoszącymi się do feudalnych zamków i celtyckich kamiennych fortów. Zapewne była to budowla konstrukcji drewnianej, gdyż spłonęła w przypadkowym pożarze już w 1131 roku. Odbudowany zamek przejęty został przez anglo-normańskich najeźdźców i przez nich miał zostać przebudowany około 1245 roku, w ramach próby zajęcia północno – zachodniej części Irlandii.
W bliżej nieznanym okresie Ballinasloe powróciło w ręce Irlandczyków, bowiem w XIV wieku nowy, już murowany zamek na przeciwnym brzegu rzeki Suck ufundować miał Tadgh O’Kelly. W późniejszych czasach Ballinasloe znajdowało się w posiadaniu earlów Clanricarde, aż do zajęcia przez angielskie władze w 1579 roku. Około 1597 roku zamek został przebudowany z inicjatywy Anthonego Braklona (lub Brabazona), zarządcy regionu Connacht z ramienia angielskich władców. Po raz ostatni zamek miał brać udział w działaniach militarnych w połowie XVII wieku, kiedy to broniono go przez rządowymi wojskami generała Henrego Iretona.
Architektura
Zamek XIV-wieczny zbudowany został na wschodnim brzegu rzeki Suck, w jednym z jej licznych zakoli, w pobliżu przeprawy wiodącej do osady po przeciwnej stronie rzecznego koryta. Jego ochronę stanowił obwód kamiennego muru obronnego, obejmującego czworoboczny dziedziniec o wymiarach około 50 x 54 metry. Mur nie był zbyt wysoki, ale zwieńczony krenelażem i chodnikiem straży. W narożniku południowo – zachodnim, usytuowanym najbliżej w stosunku do przeprawy, umieszczono cylindryczną niedużą wieżę, w całości wysuniętą przed sąsiednie kurtyny. W jej murze przepruto szczelinowy otwór strzelecki, zwrócony w stronę traktu, a we wnętrzu umieszczono kominek. Zewnętrzną strefę obrony zamku stanowiła fosa, prawdopodobnie utworzona z kanałów przekopanych z koryta rzeki Suck, nad którymi miał funkcjonować młyn. Zabudowania mieszkalne zamku przypuszczalnie znajdowały się we wschodniej części dziedzińca.
Stan obecny
Do czasów współczesnych zachował się obwód silnie porośniętego bluszczem muru obronnego, miejscami obniżonego, a miejscami z przekształconą koroną. Widoczna jest również z niewielkiego mostu przed wjazdem do miasteczka narożna wieża. Zajmujące obecnie wschodnią część dziedzińca zabudowania mieszkalne pochodzą z okresu nowożytnego. Pierwszy zamek z XII wieku znajdować się miał po przeciwnej stronie rzeki, na miejscu zajmowanym dziś przez kościół św. Michała.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Leask H.G., Irish castles and castellated houses, Dundalk 1951.
O’Keeffe T., The fortifications of western Ireland, AD 1100-1300, and their interpretation, „Journal of the Galway Archaeological and Historical Society”, 50/1998.
Salter M., The castles of Connacht, Malvern 2004.