Historia
Kościół parafialny w Ardmayle zbudowany został na początku XV wieku, prawdopodobnie na miejscu starszej budowli sakralnej. W okresie reformacji musiał popaść w zaniedbanie, a następnie w częściową ruinę. W latach 1814-1815 na miejscu średniowiecznego korpusu wzniesiona została nowa nawa z zakrystią, natomiast gotycką wieżę wyremontowano.
Architektura
Późnośredniowieczny kościół składał się z pojedynczej nawy na planie prostokąta, przykrytej wysokim dachem dwuspadowym. Nie wiadomo czy posiadał wydzielone prezbiterium po stronie wschodniej, ani jaką formę ewentualnie ono posiadało. Od strony zachodniej z nawą sąsiadowała czworoboczna w planie wieża, przypominająca typowe późnośredniowieczne irlandzkie wieże mieszkalno – obronne. Jej mury posadowiono na pochyłym cokole i przepruto wąskimi oknami, w dolnych kondygnacjach o formie prostych szczelin, na wyższych piętrach o zamknięciach uformowanych w tzw. ośle grzbiety. Zwieńczenie wieży uzyskało formę przedpiersia z otwartym chodnikiem straży oraz być może z narożną wieżyczką strażniczą na przedłużeniu klatki schodowej.
Stan obecny
Obecnie jedynym średniowiecznym elementem kościoła jest XV-wieczna wieża. Wzniesiona na starych fundamentach nawa oraz zakrystia są w całości konstrukcjami nowożytnymi. Nowożytne jest również duże okno zachodnie w przyziemiu wieży oraz prawdopodobnie portal północny. Rekonstruowane było zwieńczenie przedpiersia wieży wraz z narożną wieżyczką. Oryginalne są szczelinowe otwory okienne.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Butler D.J., The Churches and Plate of the Church of Ireland in the Dioceses of Cashel, Emly, Waterford & Lismore, „The Journal of the Royal Society of Antiquaries of Ireland”, Vol. 134 (2004).
Cairns C., The tower houses of county Tipperary, Dublin 1984.