Otepää – zamek biskupi Odenpah

Historia

   Pierwsza wzmianka o Otepää, odnosząca się zapewne jeszcze do miejscowego grodu, pochodzi z 1116 roku. Książę ruski Mścisław miał wtedy zdobyć warownię o nazwie Niedźwiedzia Głowa, skąd późniejsza nazwa zamku, gdyż „ott” w miejscowym dialekcie oznacza głowę. Murowany, ceglany zamek wzniósł biskup Hermann von Bekeshovede po zdobyciu grodu przez krzyżowców w 1224 roku. Prawdopodobnie planowano tu założyć jedną z głównych siedzib biskupich, gdyż nie była to graniczna, ani przydrożna strażnica. Pomimo jednak licznych starań Odenpah nie odegrał nigdy znaczącej roli. Przyczyną była zmiana kierunku szlaków handlowych i dynamiczny rozwój Dorpatu. Fatalna w skutkach dla zamku okazała się wojna między zakonem krzyżackim a biskupem Dorpatu, podczas której w 1396 roku oblegającym Krzyżakom udało się  podpalić i zniszczyć warownię. Zrujnowanej budowli nigdy nie odbudowano, a cegły służyły miejscowej ludności za darmowy materiał budowlany.

Architektura

   W swej ostatecznej postaci warownia składała się z zamku głównego, wzniesionego na szczycie wzgórza, którego krawędziami poprowadzono mur obronny, w planie posiadający kształt zbliżony do migdała i osłaniających go od północy dwóch ufortyfikowanych przedzamczy, ulokowanych niżej, u podstawy wzniesienia. Brama główna zamku górnego znajdowała się po stronie wschodniej, prowadziła do pierwszego przedzamcza z którego północną bramą można było się dostać na kolejne podgrodzie i bramą w północno – wschodniej części zamku górnego na główny dziedziniec. Większość zabudowy tej części zamku zapewne przystawiona była do wewnętrznych ścian murów, zwłaszcza po wschodniej i zachodniej stronie. Kolejny, prostokątny w planie budynek znajdował się także w części północnej, górując nad pierwszym podzamczem (zamkiem średnim). Być może centralnym elementem założenia była czworoboczna, wolnostojąca wieża główna.

Stan obecny

   Dziś z zamku zobaczyć można jedynie zarys fundamentów na szczycie wzgórza, zabezpieczonych w czasie prac archeologicznych. W ich trakcie odkryto wiele ciekawych znalezisk, między innymi jeden z  najstarszych w Europie przykładów ręcznej broni palnej, odlanej z brązu przed 1396 rokiem. Wstęp na teren zamku jest wolny.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Borowski T., Miasta, zamki i klasztory. Inflanty, Warszawa 2010.
Tuulse A., Die Burgen in Estland und Lettland, Dorpat 1942.