Historia
Kuimetsa (niem. Kuimetz) była jedną z nielicznych fundacji obronnych dokonanych przez żeński zakon. Osada pojawiła się w źródłach po raz pierwszy w 1345 roku, gdy należała do klasztoru cysterek w Tallinie (niem. Rewel). Budowę kamiennej budowli rozpoczęto prawdopodobnie w 1412 roku, kiedy to klasztor otrzymał duże sumy pieniędzy na prace budowlane. Ich celem była ochrona zapasów zbieranych z okolicznych folwarków cysterskich oraz utworzenie siedziby mieszkalnej dla nadzorującego prace rolne urzędnika. Budowla pełniła swą rolę do 1560 roku, kiedy to podobnie jak inne umocnienia regionu, została zniszczona podczas wojny o Inflanty z Moskwą. W kolejnych latach zrujnowany budynek należał do rąk prywatnych, lecz nie podjęto żadnych działań naprawczych. Jeszcze na początku XIX stulecia wieża była w dość dobrym stanie, lecz wkrótce niestety została rozebrana na materiał budowlany.
Architektura
Budowla prawdopodobnie miała formę prostokątnego w planie domu obronnego z murami grubości około 1,5 metra, zapewne o wieżowym charakterze wysokości około 17 metrów, do którego od południowego – zachodu przylegał niewielki, niższy budynek o nieregularnym kształcie, przypuszczalnie o funkcji przedsionka lub bastei. Główna część posiadała dwa piętra ponad przyziemiem i poddasze, a jej naroża wieńczyły co najmniej dwie okrągłe, wysunięte przed lico muru wieżyczki – bartyzany. Wejście znajdowało się na poziomie gruntu, choć funkcjonował też portal dający dostęp bezpośrednio do piętra, dostępny po drabinie lub zewnętrznych drewnianych schodach. Wieża w północnej części była podpiwniczona sklepionym pomieszczeniem o wymiarach 7 x 5 metrów.
Stan obecny
Do dnia dzisiejszego przetrwały jedynie kamienne fundamenty głównej części wieżowego budynku, kryjące wewnątrz sklepioną piwnicę. Zabytek uległ znacznej degradacji, pomimo iż jeszcze w XIX stuleciu posiadał mury obwodowe pełnej wysokości, włącznie z narożnymi bartyzanami.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Borowski T., Miasta, zamki i klasztory. Inflanty, Warszawa 2010.
Herrmann C., Burgen in Livland, Petersberg 2023.
Kadakas V., Archaeological monitoring in Kuimetsa medieval manor site and Paide Püha Risti church, „Archeological fieldwork in Estonia 2008”, Tallinn 2009.
Tuulse A., Die Burgen in Estland und Lettland, Dorpat 1942.