Historia
Dokładna data powstania zamku nie jest znana, nie wiadomo także czy powstał on na miejscu wcześniejszego grodu pogańskiego. W źródłach pisanych zamek Helme (Helmet) pojawił się po raz pierwszy w 1412 roku, choć jego wzniesienie prawdopodobnie nastąpiło dużo wcześniej, zapewne w pierwszej połowie XIV wieku. Stanął on w centrum inflanckich posiadłości zakonu krzyżackiego przy drodze łączącej Wenden z Fellinem.
W 1471 roku na zamku więziono obalonego przez współbraci zakonnych mistrza krajowego Inflant, Johanna Waldhaus von Heerse. Wiadomo również, iż w 1560 roku w pobliżu zamku rozegrała się bitwa pod Ermes, w której wojska moskiewskie rozgromiły siły inflanckiej gałęzi Krzyżaków. Pomimo tego zamek szczęśliwie uniknął większych zniszczeń i przeszedł pod panowanie polsko-litewskie. Kres militarnej historii zamku przyszedł w 1658 roku, gdy Helme zniszczyły wojska rosyjskie grabiące tereny południowej Estonii. Od tego czasu zamek pozostaje w ruinie.
Architektura
Zamek miał kształt nieregularny, dostosowany do formy wzgórza na którym został wzniesiony, wydłużony na linii północ – południe. Niewiele wiadomo na temat wewnętrznego rozplanowania pomieszczeń zamkowych. Pewne jest natomiast, iż główna brama zamkowa znajdowała się od południa, a prowadził do niej most oparty na kamiennych filarach. Zidentyfikowana została również główna, kwadratowa w planie wieża zamkowa, położona w połowie długości zachodniego muru, w całości usytuowana na terenie dziedzińca i nie wystająca przed obwód obronny. Dodatkowo południowo – wschodni odcinek obwodu chroniony był dwoma wieżami, czy też basztami, czworobocznymi w planie i w całości wysuniętymi w stronę przekopu. Zabudowa wewnętrzna zamku przylegała do muru obwodowego, zwłaszcza w jego północnej części, gdzie zapewne mieściły się najważniejsze pomieszczenia reprezentacyjno – mieszkalne, rozmieszczone w trzech skrzydłach. Dodatkowe zabudowania, być może pomocnicze lub gospodarcze znajdowały się także w części południowej zamku, w pobliżu bramy wjazdowej. Całe założenie otaczał podwójny przekop.
Stan obecny
Pomimo tego, iż zamek jeszcze w XIX stuleciu znajdował się w nie najgorszym stanie, dziś jest w postaci ruiny z niewielkimi reliktami zabudowy wewnętrznej i dłuższymi fragmentami muru obwodowego. Wstęp na teren zamku jest wolny.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Borowski T., Miasta, zamki i klasztory. Inflanty, Warszawa 2010.
Tuulse A., Die Burgen in Estland und Lettland, Dorpat 1942.