Historia
Zamek założono w pobliżu wsi Komňa, która po raz pierwszy została wspomniana w źródłach pisanych w 1261 roku, jako własność klasztoru w Vizovicach. Zuvačov w świetle badań archeologicznych wzniesiono niewiele później, w drugiej połowie XIII wieku, nie wiadomo jednak kto był jego fundatorem. Także informacje z XIV wieku są bardzo skromne i ograniczają się do wiadomości, iż w 1385 roku z Komňy pisał się niejaki Dětoch. W latach 1408-1420 wieś na zasadzie zastawu dzierżyli od Jaroslava ze Šternberka bracia Adam i Dražek z Hrádku. We wszystkich tych informacjach sam Zuvačov nie był wymieniany, dopiero w 1448 roku, gdy Zdeněk ze Šternberka sprzedał Miroslavovi z Cimburka wieś Komňa, odnotowano iż do transakcji włączony był także zamek. W 1517 roku ponownie wspomniano o zamku (po raz pierwszy użyto wówczas nazwy Zuvačov), jednak wówczas był on już opuszczoną ruiną. Przyczyną jego zniszczenia prawdopodobnie były wojny husyckie z pierwszej połowy XV wieku
Architektura
Zamek usytuowano na cyplu, który przewyższał o około 10 metrów wąską szyję łączącą go z resztą wzniesienia, posiadał zatem bardzo dobre naturalne warunki obronne. Pomimo, iż stoki wzgórza były strome, budowniczy zamku otoczył go obwodem przekopu oraz poprzedzającego go ziemnego wału, które nachodziły także na niewielkie pięcioboczne podzamcze (16 x 25 metrów) po stronie zachodniej. Szerokość przekopu wahała się między 20 a 27 metrami, a krawędzie zamku przewyższały jego dno o około 5-11 metrów. Wał ziemny jeszcze dziś posiada 2 metry wysokości. Podzamcze od zachodu zabezpieczono szerokim na 18 metrów i głębokim na 3,5 metra przekopem. Przed nim w odległości około 20 metrów, na niedużym podwyższeniu terenu umieszczono jeszcze wysunięte w przedpole obwarowania, zabezpieczone kolejnym, szerokim na 8 metrów przekopem. Ich konstrukcja zapewne w większości była drewniana.
Zamek górny posiadał w przybliżeniu kształt pięcioboku o wymiarach 29 x 35 metrów. W jego czołowej części usytuowano cylindryczną wieżę główną – bergfried o zewnętrznej średnicy 11 metrów i wewnętrznej przestrzeni 4,5 metra. Chroniła ona położoną po północnej stronie bramę, przeprutą w grubym na 1,7 metra obwodowym murze. Kamienny budynek mieszkalny o szerokości 7 metrów usytuowano po stronie północnej i w północno – wschodnim narożniku dziedzińca. Kolejny budynek, lecz o konstrukcji szachulcowej, stał po stronie południowo – zachodniej.
Stan obecny
Z zamku Zuvačov zachowały się jedynie pozostałości fundamentów wieży, nierówności terenu świadczące o dawnej zabudowie oraz obwarowania ziemne w postaci wałów i przekopów. Teren zamku jest dziś w większości porośnięty lasem i ogólnodostępny. W 2010 roku przeprowadzono prace konserwatorskie, podczas których usunięto zarośla i oczyszczono powierzchnię murów. Relikty wieży zabezpieczono, a dostęp do zamku ułatwiono przez budowę drewnianych schodów.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Jižní Morava, t. I, red. Z.Fiala, Praha 1981.
Plaček M., Ilustrovaná encyklopedie moravských hradů, hrádků a tvrzí, Praha 2001.