Historia
Strálek został zbudowany na krótko przed 1282 rokiem przez Beneša ze Štítiny, członka możnego rodu Benešoviców, który to wówczas po raz pierwszy pisał się „de Stralek“. Kolejnymi znanymi właścicielami byli w 1323 roku Zbyněk i Dobeš, już jednak w tym czasie znaczenie zamku zaczęło spadać. W 1349 roku sprzedali oni wsie należące do dóbr zamku i kupili inne w bardziej żyznym regionie Přerov. Sam zamek był wówczas własnością panów z Valečova, ale bez zaplecza ekonomicznego nie był im potrzeby, dlatego w 1352 roku sprzedali go za 300 kop groszy królowi Karolowi IV i margrabiemu morawskiemu Janowi Henrykowi. Władcy przewidywali zyski z wydobycia srebra w okolicznych górach, lecz oczekiwania te nie ziściły się i zamek wkrótce został porzucony. Rolę ośrodka miejscowych dóbr ziemskich przejął wówczas zamek Rabštejn. Niestety w 1765 roku ruiny zamku zostały rozebrane w celu pozyskania materiału budowlanego dla spalonego miasta Rýmařov.
Architektura
Zamek miał dwuczęściowy układ składający się z podzamcza i górnego rdzenia. Od płaskowyżu na wschodzie cypel oddzielał rów o szerokości 20–27 metrów. Jego wykucie w skale musiało być pracochłonne o czym świadczy wysoka na 5,5 metra skalna ściana, choć uzyskany w ten sposób materiał zapewne użyto do budowy obwarowań i zabudowań. Za przekopem znajdowało się podzamcze o kształcie w planie zbliżonym do trapezu o wymiarach 65 x 45 metrów. Jako iż jego majdan znajdował się 9 metrów niżej niż przedpole zamku, od strony dojazdowej usypano, wysoki jeszcze dziś na 3 metry, ziemny wał.
Zamek górny od podzamcza oddzielały dwa przekopy. Pierwszy miał około 14 metrów szerokości i około 4,5 metra głębokości. Kolejny rów o 15–21 metrach szerokości poprzedzony był ziemnym wałem, z którym otaczał cały rdzeń zamku górnego. Od strony wjazdowej drugi przekop wydaje się niedokończony. Rdzeń zamku miał formę czworoboku o długości 70 metrów i szerokości 23 metrów w części wschodniej. Po stronie zachodniej, w miarę końca cypla, jego szerokość stopniowo się zwężała, aż do około 13 metrów. Przednią część rdzenia zajmował główny budynek mieszkalny – przypominający masywną wieżę pałac o wymiarach około 23 x 20 metrów. Przez jego przyziemie musiał przebiegać wjazd na dziedziniec z korytarzem bramnym. Od strony zachodniej z budynkiem połączone były mury obwodowe o grubości 2,3 metra, otaczające wąski dziedziniec, na którym odnaleziono ślady lżejszych konstrukcji, prawdopodobnie drewnianych budynków gospodarczych. Mniej więcej na środku dziedzińca znajdował się, wykuty w podłożu, zbiornik na wodę deszczową o wymiarach 1,8 x 1,8 metra. Mniejszy murowany budynek zamknął zachodni koniec zamku, za którym znajdowała się jedynie skalna skarpa o wysokości 7 metrów. Układ rdzenia z masywnym budynkiem o wieżowym charakterze, pełniącym niejako rolę muru tarczowego, był bardzo nietypowy i charakterystyczny raczej dla założeń późniejszych o wiek. W Stráleku zastosowano go ze względu na obniżenie terenu zamku górnego w stosunku do podzamcza.
Stan obecny
Zamek nie zachował się do czasów współczesnych. Na zalesionym terenie widoczne są jedynie niewielkie kamienne relikty i ślady po fortyfikacjach ziemnych. Wstęp na ich teren jest wolny.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Plaček M., Ilustrovaná encyklopedie moravských hradů, hrádků a tvrzí, Praha 2001.
Plaček M., Ilustrovaná encyklopedie moravských hradů, hrádků a tvrzí. Dodatky, Praha 2007.