Historia
Kościół Panny Marii (Matki Bożej) zbudowany został w ostatnim dziesięcioleciu XV wieku. Ufundowany został przez bogatych mieszczan, między innymi 20 kop miśnieńskich groszy podarował na jego budowę niejaki Matěj Hasištejn. Prace budowlane rozpoczęto w 1491 roku, zakończono zaś przypuszczalnie już w 1493, gdy cały majątek jaki miał w mieście przekazał na świątynię Mikuláš z Černčic. W 1612 roku do kościoła miała zostać dobudowana lub podwyższona wieża, a w 1631 roku miały być prowadzone prace remontowe, być może związane ze zniszczeniami spowodowanymi przez działania militarne wojny trzydziestoletniej. W 1874 roku do nawy dostawiono schody. W 1913 roku renowację zabytku przeprowadził znany architekt Kamil Hilbert.
Architektura
Kościół zbudowany został poza obrębem miejskich murów obronnych, na cmentarzu Przedmieścia Praskiego, po południowo – wschodniej stronie miasta Louny. Początkowo składał się z czworobocznej, krótkiej nawy o wymiarach 7 x 6 metrów, oraz węższego wielobocznego prezbiterium po stronie wschodniej. Obie części kościoła wzmocniono przyporami, choć nawę dość nietypowo, gdyż dwie wschodnie przypory umieszczono prostopadle do osi a dwie zachodnie równolegle do osi. Dostawiona późnej wieża otrzymała jeszcze wyraźnie gotycką formę i okazałe rozmiary, nieproporcjonalnie duże w stosunku do reszty kościoła.
Oświetlenie małej nawy zapewniało tylko jedno okno w południowej ścianie, wypełnione późnogotyckim maswerkiem z motywami trójliści i dwóch rybich pęcherzy. Do prezbiterium światło słoneczne wpadało przez trzy dwudzielne okna średniej wielkości z ościeżami oprofilowanymi wklęską. Wejście do kościoła umieszczono w północnej ścianie nawy, a po dostawieniu wieży w portalu zachodnim, zwieńczonym bogato profilowanym oślim łukiem. W jednej z przypór prezbiterium (północno – wschodniej) umieszczono wnękę, prawdopodobnie przeznaczoną na przenośne źródło światła.
Wnętrze nawy przykryto sklepieniem krzyżowo – żebrowym, opartym w narożnikach na nisko zawieszonych konsolach piramidalnych, dekorowanych maskami i motywami roślinnymi. Nad prezbiterium rozpostarto sklepienie pięciodzielne, także oparte na konsolach, stożkowatego typu, podwieszonych już nie tak nisko jak w nawie, nieco poniżej okiennych parapetów. Nawę od prezbiterium oddzielono ostrołuczną arkadą tęczy.
Stan obecny
Kościół zachował do dnia dzisiejszego późnogotycką formę, częściowo dzięki regotyzującej renowacji z początku XX wieku. Jego wnętrze prawdopodobnie nie jest obecnie dostępne, budowla nie pełni bowiem żadnej funkcji. Od strony zewnętrznej dostęp do zabytku jest natomiast w pełni wolny.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Matějka B., Soupis památek historických a uměleckých v Království českém, ročník 2. Politický okres lounský, Praha 1897.
Štědrý F., Dějiny města Loun, Louny 1930.
Umělecké památky Čech, red. E.Poche, t. II, Praha 1978.