Libeř – kościół św Idziego

Historia

   Kościół św. Idziego zbudowany został w pierwszej połowie XIV wieku, jako świątynia parafialna pod patronatem miejscowych rodów rycerskich. Po raz pierwszy odnotowany został w 1388 roku. Przekształcono go w okresie baroku oraz wyremontowano w 1864 roku, kiedy to dobudowana została czworoboczna wieżyczka.

Architektura

   Kościół otrzymał prostokątną w planie, pojedynczą nawę oraz umieszczone po jej stronie wschodniej, węższe, zamknięte trójbocznie prezbiterium. Wejście do kościoła utworzono w ścianie nawy, dość nietypowo po stronie północnej, zapewne z powodu usytuowania kościoła na południowym krańcu wsi. Jako że umieszczony został na niewielkim wzniesieniu, także dogodniejsze dojście do niego prowadziło od strony północnej. Wejście zaopatrzono w wysoki, bogato profilowany portal, z wałkami i wklęskami zakończonymi na niskim cokole.
   Wnętrze prezbiterium, choć nie zostało wzmocnione przyporami, przykryto sklepieniem sześciodzielnym z żebrami spiętymi talerzowym zwornikiem i opadającymi na wydatne służki sięgające posadzki. Jego oświetlenie zapewniały trzy wysokie, ostrołuczne, obustronnie rozglifione okna umieszczone w każdej ścianie wschodniego zamknięcia, pierwotnie wypełnione kamiennymi maswerkami. W ścianie południowej utworzono potrójne sedilia, zamknięte profilowanymi ostrołukami z trójlistnymi wypełnieniami, a obok kwadratowe armarium o profilowanym ościeżu.
   Nawę przykryto płaskim drewnianym stropem, oraz oświetlono od północy i południa dwoma wąskimi oknami lancetowatymi, podobnie jak w części prezbiterialnej rozglifionymi na zewnątrz i do wnętrza. Zachodnią część nawy wypełniła empora, osadzona na środkowym filarze i przesklepiona dwoma przęsłami krzyżowymi. Wejście na nią oraz wyżej na poddasze umieszczono w klatce schodowej w narożniku północno – zachodnim, dostępnej przez profilowany portal z dwoma narożnymi konsolami o kształcie męskich figur. Od zachodu klatkę schodową oświetlono małym okienkiem o trójlistnym zamknięciu, zaś od północy w górnej części małym otworem o kształcie czwórliścia.

Stan obecny

   Kościół obecnie, choć nic na to nie wskazuje od strony zewnętrznej, znajdować się ma w zły stanie technicznym, a to ze względu na fatalny stan przegniłej więźby dachowej. Z powodu ryzyka zawalenia wnętrze kościoła zostało zamknięte w 2010 roku. Rok później naprawiono wieżę kościelną, nakrytą nowym dachem. Wewnątrz zachowały się gotyckie sedilia, empora, armarium, sklepienie prezbiterium i wszystkie okna, choć maswerk przetrwał tylko w jednym. Portal północy ma być kopią oryginalnego, gotyckiego. Wieża oraz prawdopodobnie zakrystia są dodatkami nowożytnymi.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Líbal D., Katalog gotické architektury v České republice do husitských válek, Praha 2001.
Podlaha A. Soupis památek historických a uměleckých v království Českém od pravěku do počátku XIX století, politický okres Vinohradský, Praha 1908.

Umělecké památky Čech, red. E.Poche, t. II, Praha 1978.