Historia
Początki zamku Janštejn są niejasne z powodu braku źródeł. Domyślać się jedynie można, iż prawdopodobnie został zbudowany na początku XIV wieku. W 1358 roku Štepán z Březnicy sprzedał go wraz z miastem Počátky margrabiemu morawskiemu Janowi Henrykowi Luksemburskiemu, który po trzech latach zwórcił zamek wierzycielom Štepána. W latach 1373-1377 Janštejn był lennem niejakiego Sezema, a od 1383 roku przeszedł na Jindřicha z Hradce. Kres funkcjonowania zamku nie został całkowicie wyjaśniony. Być może został zniszczony w trakcie wojen husyckich w 1423 roku, przez najeżdżającego okoliczne tereny taborytę Jana Hvězde z Vícemilic.
Architektura
Zamek został wzniesiony na niezbyt wysokim, skalistym grzbiecie. Od najbardziej przystępnej południowej i zachodniej strony chroniony był przez suchą fosę o szerokości 11 metrów i ziemny wał. Obwód murów o grubości od 1,5 do 1,7 metra grubości miał nieregularny i podłużny, dostosowany do formy terenu kształt o wymiarach 42 x 17 metrów.
Wewnętrzny dziedziniec, oprócz głównego muru, otoczony był niższym murem zewnętrznym tworzącym międzymurze, którędy biegła droga wjazdowa. Zaczynała się ona przy bramie po stronie północnej, wiodła na południe, gdzie zakręcając otaczała zamek i dochodziła do bramy na dziedziniec umieszczonej w kurtynie zachodniej. Obszar ten chroniony był przez dwie cylindryczne wieże o niedużej średnicy umieszczone w długości muru. Wieża północno – zachodnia miała w przekroju 4,7 metra, a wnętrze wielkości jedynie 1 metra. Druga oddalona była o około 10 metrów i usytuowana na sąsiedniej skale, co było rozwiązaniem rzadkim i nietypowym. Przeciwną, wschodnią stronę zamku oraz drogę wjazdową zabezpieczała dodatkowo wieża czworoboczna, wysunięta przed obwód muru zewnętrznego.
Jedynym budynkiem mieszkalnym był lekko załamany dom w narożniku północno – wschodnim. Od bramy na dziedzińcu prowadziła do niego drewniana rampa. Na północ od zamku głównego rozwinęło się dość rozległe podzamcze, zapewne z drewnianą zabudową gospodarczą.
Stan obecny
Zamek znajduje się obecnie w formie bardzo słabo zachowanej ruiny. Jedynym wyższym fragmentem jest strzęp muru jednej z cylindrycznych wież, ponadto widoczne są jedynie relikty dolnych partii murów i fundamentów. Wstęp na teren ruin jest wolny.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Jižní Morava, t. I, red. Z.Fiala, Praha 1981.
Plaček M., Ilustrovaná encyklopedie moravských hradů, hrádků a tvrzí, Praha 2001.