Hrádek u Lovčic – zamek

Historia

   Zamek w pobliżu osady Lovčice nigdy nie został odnotowany w przekazach pisemnych, jedynie samą wieś wspominano w XV i XVI wieku, kiedy to Hrádek był już porzucony (przed 1520 rokiem była własnością Petra z Nasevrk). Zamek zbudowany mógł zostać w XIV stuleciu lub ewentualnie pod koniec XIII wieku, z fundacji jednej z lokalnych, mniej znacznych rodzin rycerskich. Mógł być związany ze wsią Lovčice, która stanowiłaby jego gospodarcze zaplecze, ale mógł być także placówką o funkcji wyłącznie militarno – strażniczej. Do zniszczenia i opuszczenia budowli prawdopodobnie doszło w czasie wojen husyckich z drugiej ćwierci XV wieku. Zamek spalony mógł zostać przez oddział husytów udających się ze zbrojną wyprawą w 1424 roku przeciwko nieodległemu zamkowi Zvěřinec.

Architektura

   Zamek zbudowany został na skalistym cyplu wzniesienia, górującego nad lokalnym szlakiem z osady Jasenice do Lovčic. Strome stoki zabezpieczały budowlę z trzech stron, przy czym najwyższe zbocza chroniły go od południa. Jedynie od północy możliwy był dogodny dojazd, w miejscu połączenia cypla z płaskowyżem. Forma zamku była ściśle dopasowana do naturalnego kształtu terenu, dlatego w planie posiadał on rzut zbliżony do trójkąta.
   Od najbardziej zagrożonej atakiem strony północnej zamek chroniony był zaoblonym w planie przekopem, przed którym usypano ziemny wał. Drugi, masywniejszy wał zbudowany został po wewnętrznej stronie suchej fosy-przekopu. Bliżej zachodniej części wału pozostawiono przerwę, którą niewątpliwie poprowadzona była droga dojazdowa do zamku i gdzie znajdowała się brama. Wewnętrzny wał raczej zwieńczony był w koronie obwarowaniami konstrukcji drewnianej, niż kamiennym murem obronnym. Lekkiej konstrukcji były też zapewne fortyfikacje chroniące pozostałą część zamku, poprowadzone wzdłuż krawędzi stoków cypla.
   Główną budowlą zamku mogła być cylindryczna, wzniesiona z kamienia wieża, usytuowana mniej więcej w środkowej części założenia. Była to budowla wolnostojąca, nie powiązana z obwodem obronnym, o średnicy około 4,8 metra. Zapewne pełniła ona rolę bergfriedu, a więc wieży ostatecznej obrony, do której uciekano w razie zajęcia dziedzińca przez wrogie oddziały. Jeśli nie była przeznaczona na miejsce stałego zamieszkania, ze względu na zbyt surowe warunki bytowe (niewielka przestrzeń wnętrza, słabe oświetlenie), to niewielki budynek mieszkalny mógł się znajdować po jej północno – zachodniej stronie.

Stan obecny

   Żadna murowana, ani tym bardziej drewniana część zamku nie zachowała się do czasów współczesnych. W terenie widoczne są jedynie pozostałości dawnej suchej fosy oraz ziemne obwałowania. Na miejscu hipotetycznej cylindrycznej wieży znajduje się kopiec, na którym w okresie nowożytnym ówczesny właściciel próbował wnieść platformę widokową. Całość porośnięta jest drzewami i usytuowana z dala od głównych dróg oraz zabudowań miejskich. Wstęp na teren dawnego zamku jest wolny.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Durdík T., Ilustrovaná encyklopedie českých hradů, Praha 2009.
Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Západní Čechy, t. IV, red. Z.Fiala, Praha 1985.
Sklenářová Z., Neznámý středověký Hrádek u Lovčic na Sedlčansku, „Castellologica Bohemica”, 2/1991.