Deblín – zamek

Historia

   Początki zamku Deblín sięgają pierwszej połowy XIII wieku. Jego pierwszym poświadczonym właścicielem był w 1234 roku Ratibor z Deblína, królewski stolnik i burgrabia brneński. Po nim właścicielem był jego syn Jenec, zmarły w 1287 roku. W 1295 roku Gertruda z Deblína nadała zamek zakonowi krzyżackiemu, choć ostatecznie majątek przejął Tas z Lomnicy, którego potomkowie byli w posiadaniu Deblína aż do 1415 roku. W XV wieku właścicielem był Archleb z Věteřova i panowie z Boskovic, a w 1466 roku zamek wykupiło miasto Brno. Ostatnie wzmianki o warowni pojawiają się w 1570 roku, później został prawdopodobnie porzucony i popadł w całkowitą ruinę.

Architektura

   Najstarsze drewniano – ziemne obwarowania wzniesiono na wzgórzu, dodatkowo zabezpieczonym z każdej strony szerokimi rowami. Ich głównym elementem była prawdopodobnie murowano – drewniana wieża oraz położony obok niewielki, romański kościół św. Mikołaja z apsydą. Obwarowane częstokołem bądź palisadą podzamcze rozwinęło się po południowo wschodniej stronie.
   W pierwszej połowie XIV wieku funkcję głównego zamku przejęło dawne przedzamcze, które otoczono owalnym obwodem murów obronnych o grubości 2 metrów i o wymiarach około 45 x 40 metrów. Wjazd dostępny był przez czworoboczną wieżę bramną po stronie zachodniej, budynki mieszkalne umieszczono natomiast na przeciwko, przy kurtynie wschodniej i południowej. Zamek wzniesiono z czerwonego piaskowca.
   Na początku XV wieku część obwarowań z kościołem św. Mikołaja i zamek połączono wspólnym murem obronnym. Przed wieżą bramną zamku wydzielono także niewielki dziedziniec podzamcza z prostokątnym w planie budynkiem. Kościół został w tym czasie rozbudowany do formy trójnawowej bazyliki.

Stan obecny

   Zamek nie zachował się do czasów współczesnych, większość jego terenu zajmuje obecnie współczesna zabudowa mieszkalna. Obejrzeć można co prawda kościół św. Mikołaja, lecz z powodu nowożytnych przekształceń zatracił on pierwotne cechy stylowe. Z oryginalnych elementów kościoła przetrwały jedynie trzy romańskie portale.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Jižní Morava, t. I, red. Z.Fiala, Praha 1981.
Plaček M., Ilustrovaná encyklopedie moravských hradů, hrádků a tvrzí, Praha 2001.

Strona internetowa tisnoviny.cz, Deblínský hrad.