Stołp (słup, bergfried)

W warowniach średniowiecznych jedno z określeń odnoszących się do wolnostojącej wieży typu strażniczego lub refugialnego. Nazywana także wieżą ostatecznej obrony lub bergfriedem. Po raz pierwszy pojawiły się we Francji w XII wieku i stamtąd rozprzestrzeniły w pierwszej połowie XIII wieku na kraje niemieckie.  Początkowo wieże typu stołp były wolnostojące i przeznaczone do obrony pasywnej, z czasem zaczęto je włączać w obwód obronny zamku i zaopatrywać w elementy zwiększające możliwości aktywnej obrony. Stanowiły ostateczny punkt obrony. Dolna część wnętrza wieży była sklepiona, przeznaczona zazwyczaj na więzienie, dostępna tylko od góry. Wejście do wieży umieszczano dość wysoko, dostępne było tylko po drabinie, drewnianych schodach, lub kładce z korony sąsiednich murów obronnych, które można było szybo zniszczyć w razie ataku. Po przesuwaniu stołpów coraz bardziej na zewnątrz linii murów, wraz z ewolucją sztuki fortyfikacyjnej, zostały wyparte przez baszty i basteje. Stołpy są często mylone z donżonami od których się wywodzą, lecz nie są z nimi tożsame, gdyż nie służyły do stałego zamieszkiwania.

powrót do indeksu alfabetycznego słownika