Zdobione ornamentami, profilowane lico łuku zamykającego portal lub każdy inny łukowo u góry zakończony otwór w ścianie budowli, najczęściej bogato zdobione. Archiwoltę stosowano w architekturze wszystkich okresów i kierunków. Archiwolta występująca samodzielnie na płaszczyźnie muru nazywa się archiwoltą ślepą.
archiwolta portalu kościoła Sant Pau del Camp, XI/XII wiek, Barcelona, Katalonia, fot. J.Michalew
archiwolta portalu katedry w Bambergu, XII wiek, Niemcy, fot. A.Praefcke, źródło Wikimedia Commons
archiwolta portalu kościoła Saint Jean aux Bois, XII/XIII wiek, Francja
archiwolta portalu kościoła św Jerzego, Ziębice, XIII wiek, Polska, fot. J.Halicki, źródło Wikimedia Commons
