Historia
Karmelici przybyli do Denbigh w późnych latach XIII wieku i w 1289 roku pod patronatem Johna de Swynmore założyli opactwo. Jako zakon żebraczy żyli z datków, ofiar i jałmużny, w zamian nauczając i wygłaszając kazania. Cieszyli się specjalną opieką rodu Salisbury z Lleweni i Bachymbyd, których wielu przedstawicieli zostało pochowanych na terenie klasztoru. Na początku XVI wieku konwentowi patronował biskup St. Asaph, Henry Standish, który sam był Karmelitą i miał na terenie klasztoru swoją własną komnatę. W Denbigh mieszkał także jego następca Robert Purefoy, choć nie uratowało to konwentu przed kasatą w 1538 roku. Wówczas w klasztorze mieszkało już tylko czterech mnichów. W okresie nowożytnym sprzedane prywatnym osobom zabudowania klasztorne zostały przekształcone na mieszkania. Kościół znajdował się w dobrym stanie do 1898 roku, kiedy to został zniszczony przez pożar i popadł w ruinę.
Architektura
Kościół klasztorny był prostą budowlą na planie prostokąta o wymiarach 19 x 7,5 metra, bez wydzielonego zewnętrznie prezbiterium. Budynek nie był oskarpowany. Pośrodku jego długości na dwuspadowym dachu umieszczona była drewniana wieżyczka na sygnaturkę. W XV wieku w ścianie wschodniej umieszczono duże ostrołukowe okno z wyszukanym, ozdobnym maswerkiem w stylu gotyku wertykalnego. Wewnątrz w południowo – wschodniej ścianie prezbiterium znajdowały się kamienne sedilia i piscina. Dalej po stronie zachodniej drewniane lektorium oddzielało chór od części środkowej świątyni (walking place) skąd portal prowadził do znajdujących się na południu krużganków. Kolejne lektorium po stronie zachodniej odgradzało nawę, dostępną także dla ludzi świeckich. Naprzeciwko drugiego lektorium znajdowały się dwa ołtarze oraz kolejna piscina w południowym murze.
Zaplecze gospodarczo – mieszkalne zapewniały trzy skrzydła ulokowane wokół krużganków i wirydarza. Cechą odróżniającą konwent karmelitów od innych założeń klasztornych było piętro budynków, które nachodziło na znajdujący się pod nim krużganek. W przyziemiu po stronie wschodniej znajdował się kapitularz i prywatna komnata biskupa. Skrzydło południowe zajmowało dormitorium i prawdopodobnie refektarz, a po stronie zachodniej duże pomieszczenie mieszczące albo refektarz albo komnatę dla gości. Wspominane w źródłach pisanych kuchnia i browar musiały być w pobliżu refektarza. W dalszej odległości na terenie konwentu mieściły się również stajnie i stodoły.
Stan obecny
Do dnia dzisiejszego zachowało się niezadaszone prezbiterium kościoła klasztornego oraz fragmenty murów nawy. Przetrwały również zabudowania klasztorne z refektarzem i dormitorium, zostały one jednak znacznie przekształcone w okresie nowożytnym. Obecnie znajdują się w rękach prywatnych (Abbey Cottage), dla turystów dostępne są natomiast ruiny kościoła.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Burton J., Stöber K., Abbeys and Priories of Medieval Wales, Chippenham 2015.
Butler L., Denbigh Castle, Cardiff 2007.
Salter M., Abbeys, priories and cathedrals od Wales, Malvern 2012.
Strona internetowa coflein.gov.uk, Denbigh, Csrmelite Friary (White Friars).