Historia
Zamek został zbudowany między 1336 a 1370 rokiem, prawdopodobnie przez nieznanego z imienia ojca Piotra i Klemensa Rożnów herbu Gryf, na przewężeniu cypla otoczonego pierwotnie zakolem Dunajca. Rożnowie posiadali zamek do początku XV wieku, następnie był on w rękach Mikołaja Kurowskiego i jego brata Piotra. W 1426 roku zamek nabył znany rycerz Zawisza Czarny z Garbowa herbu Sulima, po którego śmierci w 1428 roku warownię przejęli Wydżgowie, a później Tarnowscy. W XVI i XVII wieku zaczął popadać w ruinę i przestał być użytkowany. Ostatecznie został opuszczony ze względu na szczupłość pomieszczeń mieszkalnych, gdy Jan Amor Tarnowski rozpoczął budowę w XVII stuleciu drugiej, nowożytnej twierdzy w Rożnowie.
Architektura
Zamek został wzniesiony na przewężeniu cypla, górującego nad doliną Dunajca, na planie prostokąta o wymiarach około 20×44 metrów. Od reszty tereny zamek zabezpieczony był poprzecznym przekopem. Zabudowa mieszkalna być może znajdowała się przy kurtynie zachodniej muru. Prawdopodobnie zamek był założeniem bezwieżowym, dla którego bliskie analogie odnaleźć można w nieodległym czeskim kręgu kulturowym.
Stan obecny
Z zamku zachowały się mury od strony południowej i wschodniej oraz fragment południowo – wschodniego narożnika budowli. Z wewnętrznej zabudowy przetrwały jedynie dolne partie dwóch odcinków murów działowych przy północnej ścianie zamku.
Średniowieczny zamek w Rożnowie bywa obecnie nazywanym „Górnym” w odróżnieniu od pobliskich nowożytnych fortyfikacji z XVI wieku zwanych „zamkiem dolnym”. Od czasu do czasu w prasie pojawiają się propozycje „odbudowy” zamku, w związku z czym należy obawiać się o przyszłość zabytku, który może zostać zalany betonem i szkłem.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Kołodziejski S., Średniowieczne rezydencje obronne możnowładztwa na terenie województwa krakowskiego, Warszawa 1994.
Lasek P., Obronne siedziby rycerskie i możnowładcze w czasach Kazimierza Wielkiego [w:] Wielkie murowanie. Zamki w Polsce za Kazimierza Wielkiego, red. A.Bocheńska, P. Mrozowski, Warszawa 2019.
Leksykon zamków w Polsce, red. L.Kajzer, Warszawa 2003.
Moskal K., Zamki w dziejach Polski i Słowacji, Nowy Sącz 2004.