Historia
Wieś Lubiatowo (niem. Lübtow) odnotowana została w źródłach pisanych po raz pierwszy w 1235 roku. Murowany kościół został w niej wzniesiony na przełomie XV i XVI wieku. W 1578 roku z fundacji Marcusa von Schöning umieszczono w nim renesansową emporę i ławę kolatorską. Kolejnym nowożytnym zmianom wyposażenie ulegało w XVII i XVIII wieku. W pierwszej połowie XVIII wieku od strony zachodniej dobudowano drewnianą wieżę, która w 1776 roku uległa uszkodzeniu w czasie burzy, a następnie w latach 1854-1855 została odnowiona i ozdobiona spiczastym hełmem. W okresie od 1945 do około 1975 roku budowla była opuszczona i ulegała dewastacji. Dopiero w latach 1974-1982 przeprowadzono gruntowną renowację, zakończoną konsekracją pod nowym wezwaniem. W latach 1985-1986 w miejscu wieży postawiono bezstylową zakrystię.
Architektura
Kościół zbudowano na niewielkim wzniesieniu pośrodku wsi, przy wykorzystaniu nieobrobionego kamienia narzutowego, a także cegły z której utworzono narożniki i detale architektoniczne. Pierwotnie była to niewielka, salowa budowla na planie prostokąta o wymiarach 15,3 x 8,7 metra, posiadająca najprostszy możliwy układ, typowy dla małych wsi. Kościół początkowo zapewne nie posiadał żadnego aneksu, a wieża jeśli istniała to była wolnostojącą, drewnianą konstrukcją.
Surowe, pozbawione przypór elewacje kościoła rozdzielone zostały niedużymi oknami oraz uskokowym, ostrołucznym, sfazowanym portalem osadzonym pośrodku ściany południowej. Dwa okna o uskokowych ościeżach obustronnie oflankowały portal, a tuż nad nim umieszczono okulus. Pojedyncze, dwudzielne okno osadzono na osi ściany wschodniej. Ściana zachodnia mieściła pomocniczy otwór wejściowy (ostrołuczny, uskokowy), natomiast elewacja północna prawdopodobnie pierwotnie pozbawiona była otworów.
Dwuspadowy dach korpusu osadzono przy krótszych bokach na trójkątnych szczytach. Wschodni rozdzielono wertykalnie ośmioma płycinami, z których środkowe zamknięto ostrołukami, a dwie skrajne półłukami. Ponadto dwie środkowe wnęki zwieńczono blendą kolistą, a sam szczyt oddzielono do ściany wschodniej tynkowanym, uciętym przed narożnikami fryzem. Z krawędzi szczytu wyprowadzono pięć sterczyn, każdą z czterospadowym daszkiem. Szczyt zachodni uzyskał uproszczoną dekorację składającą się jedynie ze sterczyn.
Stan obecny
Kościół należy do grupy dobrze zachowanych, wiejskich, salowych budowli sakralnych, typowych dla późnośredniowiecznego Pomorza. Tym większą szkodą jest, iż współcześnie dobudowano do niego brzydki aneks zakrystii, przysłaniający prawie całą elewację zachodnią, włącznie z gotyckim szczytem. Oryginalna pozostaje elewacja południowa z dwoma oknami, blendą i portalem oraz elewacja wschodnia z oknem dzielonym laskowaniem i szczytem. Wnętrze posiada wystrój współczesny. W środku zakrystii prawdopodobnie zachował się drugi gotycki portal.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Biała karta ewidencyjna zabytków architektury i budownictwa, kościół filialny p.w. MB Nieustającej Pomocy, W.Łopuch, nr 5369, Lubiatowo 1995.
Lemcke H., Die Bau- und Kunstdenkmäler des Regierungsbezirks Stettin, Der Kreis Pyritz, Stettin 1906.