Historia
Kościół we wsi Kłodzino (niem. Klodsin, Kloxin) wzniesiony miał zostać około pierwszej połowy XIII wieku, przy czym osadę wzmiankowano po raz pierwszy w źródłach pisanych w 1240 roku. Najprawdopodobniej jednak ówczesny kościół był jeszcze drewniany, a murowany, pomimo zastosowania granitowej kostki kojarzonej z architekturą romańską, wzniesiono dopiero pod koniec XIII lub w XIV wieku. Pod koniec XV lub na początku XVI wieku ta skromna początkowo budowla powiększona została o wieżę. Niedługo później, po 1534 roku, kościół został przejęty przez ewangelików, co zapewne wprowadziło do wystroju budowli pierwsze nowożytne zmiany. Remont kościoła prowadzony był w 1760 roku. Po drugiej wojnie światowej kościół powrócił w ręce katolików pod nowym wezwaniem św. Antoniego.
Architektura
Kościół początkowo był prostą budowlą salową na planie prostokąta o wymiarach około 22 x 11,2 metrów, zbudowaną z ciosów granitowych układanych w regularne warstwy. Prezbiterium nie zostało wydzielone zewnętrznie z bryły kościoła, prawdopodobnie nie posiadał on też żadnych aneksów. Pod koniec średniowiecza do korpusu od strony zachodniej dostawiona została nieco węższa, czworoboczna wieża, wzniesiona także z kamieni narzutowych, ale już tylko powierzchownie opracowanych. Do utworzenia detali architektonicznych oraz narożników wieży wykorzystano cegłę.
Zewnętrzne elewacje kościoła były surowe, pozbawione dekoracji oraz opinających murów przypór, utworzono jedynie cokół o ukośnym profilu. Dwuspadowy dach korpusu opierał się na trójkątnych szczytach, z których wschodni udekorowano trzema ostrołucznymi blendami w układzie piramidalnym. Oświetlenie pierwotnie zapewniały wąskie, obustronnie rozglifione, lancetowate okna. Wejście do nawy wiodło od południa i północy, ostrołucznymi portalami o uskokowych ościeżach. W przyziemiu wieża przedzielona została rzadko spotykanym w kościołach wiejskich przejściem na linii północ – południe, otwartym z dwóch stron ostrołucznymi arkadami.
Stan obecny
Kościół zachował mury obwodowe starszego korpusu i młodszej wieży. Niestety wszystkie okna korpusu zostały powiększone i przekształcone w okresie nowożytnym, ślady pierwotnych widoczne są jedynie na ścianie wschodniej. Pośredniowieczne jest również drewniane zwieńczenie wieży oraz wspierające ją przypory. Zachowały się dwa portale nawowe (oraz ślady trzeciego, zamurowanego portalu w ścianie północnej), arkady w przyziemiu wieży (obecnie zamurowane), przeźrocza wieży, blendy szczytu wschodniego. Wewnątrz kościoła znajduje się granitowa chrzcielnica z przełomu XIV i XV wieku.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Lemcke H., Die Bau- und Kunstdenkmäler des Regierungsbezirks Stettin, Der Kreis Pyritz, Stettin 1906.
Piasek D., Średniowieczne kościoły granitowe Pomorza Szczecińskiego i Nowej Marchii, Gdynia 2023.
Świechowski Z., Architektura granitowa Pomorza Zachodniego w XIII wieku, Poznań 1950.