Element architektoniczny w postaci ozdobnego wspornika, wykonany z kamienia, cegły lub drewna, osadzony w ścianie i wydatnie z niej wystający, podpierający rzeźbę, gzyms, balkon, wykusz, kolumnę lub żebra sklepienia. Jest to także występ (podstawa) w murze lub ścianie służąca za podporę np. stropu. Konsola stosowana była w architekturze wielu epok do celów konstrukcyjno-dekoracyjnych, lecz najdoskonalsze formy rzeźbiarskie osiągnęła w epoce romańskiej i w okresie gotyku.
