Loch Dochart – wieża mieszkalna

Historia

    Siedziba mieszkalno – obronna na jeziorze Loch Dochart zbudowana została przez sir Duncana Campbella z Glenorchy pomiędzy 1585 a 1631 rokiem, jako jeden z kilku ufortyfikowanych punktów (Achallader, Barcaldine, Edinample, Finlarig) zabezpieczających ważny szlak wodny tworzony przez rzeki Fillan, Dochart i Tay. Po śmierci Duncana w 1631 roku wieża mieszkalna przeszła na jego syna Roberta, zwolennika strony rządowej i prezbiterian. Jego aktywne zaangażowanie w wewnętrzne konflikty spowodowało, iż w 1646 roku rojalistyczny dowódca, John McNab, zdobył i spalił Loch Dochart. Wieża nie została już odbudowana. Przekształciła się w ruinę, która według późniejszych legend miała być na przełomie XVII i XVIII wieku siedzibą znanego jakobickiego buntownika Rob Roya MacGregora.

Architektura

   Wieżę mieszkalną wzniesiono na małej wyspie usytuowanej pośród wód jeziora Loch Dochart, połączonego z Loch Tay oraz z rzekami Fillan i Dochart. Zbudowano ją blisko południowo – wschodniego, skalistego brzegu, a w jej pobliżu znalazły się jeszcze co najmniej dwa dodatkowe, murowane budynki pomocnicze. We wschodniej części wyspy mieściła się niewielka przystań.
   Wieża mieszkalna była budowlą wzniesioną na planie prostokąta, posiadająca trzy kondygnacje wysokości. Po stronie północnej posiadała ryzalitowo wysuniętą, półkolistą wieżyczkę, pierwotnie mieszczące klatkę schodową. Dodatkowo kolista wieża, mieszcząca w przyziemiu celę więzienną, znajdowała się przy wschodnim narożniku. Główny blok wieży mieszkalnej na poziomie najniższej kondygnacji najpewniej mieścił kuchnię z dużym paleniskiem osadzonym w ścianie południowej i mniejsze pomieszczenie gospodarcze w części zachodniej. Układ wyższych kondygnacji nie jest znany, przypuszczać jedynie można, iż wzorem innym budowli tego typu pierwsze piętro mieściło pomieszczenie dzienne (hall), a drugie piętro prywatne komnaty mieszkalne.

Stan obecny

   Loch Dochart jest dziś zaawansowaną ruiną, poddaną pracom zabezpieczającym pod koniec XIX wieku, które utrwaliły jej najbardziej obecnie charakterystyczny element w postaci południowego, sięgającego prawie pełnej wysokości komina z umieszczonym w przyziemiu paleniskiem. Pozostałe partie wieży przetrwały w dużo gorszym stanie, maksymalnie do paru metrów wysokości. Wstęp na teren wieży jest utrudniony z powodu jej wyspowego położenia.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Coventry M., The castles of Scotland, Prestonpans 2015.

Coventry M., Castles of the Clans: the strongholds and seats of 750 Scottish families and clans, Musselburgh 2008.