Gniewoszów – zamek Szczerba

Historia

    Brak danych źródłowych nie pozwala na określenie daty powstania zamku. Różni autorzy podają za początek istnienia warowni XIII lub XIV wiek. Ze wzmianki z 1358 roku wiadomo jedynie, iż właścicielem dóbr był Otto Schuler, syn rycerza z Łużyc Ottona von Glaubitz. Rodzina Glaubitzów prawdopodobnie otrzymała posiadłości śląskie na początku XIV wieku w związku z objęciem ziemi kłodzkiej przez Jana Luksemburskiego. W dokumencie z 1433 roku po raz ostatni pojawia się informacja o Bernardzie „panu na Szczerbie”. Według Leksykonu Zamków w Polsce informacja o zniszczeniu zamku w czasie wojen husyckich i jego porzuceniu jest niepotwierdzona źródłowo.

Architektura

    Zamek położony był na wzgórzu opływanym przez dwa potoki. Od południa, południowego zachodu i zachodu warownię otaczała głęboka, wykuta w skale, sucha fosa. Miał on kształt nieregularnego owalu, prosto ściętego od zachodu, z występem na północy. Mury obwodowe otaczały obszerny dziedziniec o długości 40 metrów i szerokości 10-18 metrów. Całość obejmowała 1000 m2. Brama o szerokości 3 metrów znajdowała się w północnym odcinku muru zachodniego, furta zaś w murze północnym.
   Do kurtyny północnej przylegały zabudowania mieszkalne na planie zbliżonym do czworoboku o wymiarach 9,5 x 19,5 metrów. W piwnicach płytki, kryty stropem korytarz oddzielał dwie głębokie, ostrołuczne komory od płytkiej, sklepionej kolebkowo komory i pieca hypocaustum. Układ parteru nie zachował się, lecz prawdopodobnie znajdowały się tam dwa pomieszczenia. W jednym z nich odkryto relikty pieca kaflowego, a w drugim rynnę i kamienną misę. Wysokość parteru do stropu wynosiła 2,6 metra.

Stan obecny

    Zamek znajduje się w formie dobrze czytelnej ruiny. Zachowały się obszerne fragmenty grubych murów obwodowych, których wysokość sięga miejscami 9 metrów, dziedziniec, oraz pozostałości kamiennego budynku mieszkalnego i bramy. Wokół zamku widoczne są pozostałości po suchej fosie.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Chorowska M., Rezydencje średniowieczne na Śląsku, Wrocław 2003.
Leksykon zamków w Polsce, red. L.Kajzer, Warszawa 2003.