Historia
Powstały na przełomie XII i XIII wieku kościół parafialny w Hostěradicach, został przekazany krzyżakom przez króla Wacława I w 1237 roku. Po tej dacie zakon rozpoczął budowę obwarowań i zabudowy komandorii. W 1332 roku został wspomniany jej komtur Henryk z Brunnecku, w 1346 Ctibor Pflug, a w 1362 roku niejaki Jan. Komandoria w Hostěradicach z czasem nabrała dużego znaczenia i stała się drugą pod względem wielkości na Morawach (po Slavkovie). Upadek nastąpił na początku XV wieku wraz z klęskami i kłopotami finansowymi zakonu krzyżackiego, dodatkowo w 1425 roku Hostěradice spalili husyci. Komandoria zanikła około 1460 roku, a jej budynki przekształcono w przyparafialny dwór. Budowa wieży kościelnej, którą rozpoczęto w 1421 roku, musiała zostać przerwana, lecz ukończono ją około 1500 roku. W okresie tym założono także sklepienia wewnątrz świątyni.
Podczas wojny trzydziestoletniej kościół spłonął dwukrotnie. Po raz pierwszy w 1619 roku w wyniku ostrzelania przez wojska najemne oraz ponownie w 1634 roku. Za każdym razem był odbudowywany, lecz wiązało się to z wprowadzaniem barokowych przekształceń.
Architektura
Zabudowania komandorii wzniesiono na zachód od kościoła św. Kunhuty. Zajmowały one rozległy, w przybliżeniu prostokątny obszar o wymiarach około 83 x 18-26 metrów. Główny, podłużny budynek o wymiarach 35 x 11 metrów przylegał do wschodniego muru okalającego kościół. Pierwotnie prawdopodobnie posiadał trzy pomieszczenia, zajmowane w drugiej połowie XIV wieku przez komtura i sześciu braci zakonnych. Jeszcze w XIII wieku do północno – wschodniej ściany budynku przystawiono kaplicę z wielobocznym prezbiterium, kryptą i sklepieniem krzyżowo – żebrowym, a na przełomie XIV i XV wieku w narożniku północno – zachodnim wzniesiono czworoboczną budowlę, być może o wieżowym charakterze. Zabezpieczała ona położoną w północnym murze bramę, która poprzedzona była mostem zwodzonym i fosą.
Kościół św. Kunhuty był budowlą orientowaną, trójnawową z prostokątnym prezbiterium o szerokości nawy głównej. Po stronie zachodnie w XV wieku wzniesiono czworoboczną wieżę, a pod koniec XV stulecia zburzono południową nawę i wybudowano na jej miejscu dwunawową kaplicę. W tym samym czasie założono także sklepienia.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Plaček M., Ilustrovaná encyklopedie moravských hradů, hrádků a tvrzí, Praha 2001.
Plaček M., Ilustrovaná encyklopedie moravských hradů, hrádků a tvrzí. Dodatky, Praha 2007.
Strona internetowa castles.cz, Tvrz Hostěradice.
Strona internetowa wikipedia.org, Kostel svaté Kunhuty (Hostěradice).